Siemens & Halske Modell 27

Modell 27 is een verzamelnaam voor de fraaie Siemens & Halske toestellen uit eind jaren twintig. Het was destijds één van de eerste telefoons die speciaal voor het automatische telefoonnet is ontworpen. De Modell 27 is oorspronkelijk als Modell 26 door Siemens ontwikkeld als het nieuwe standaard telefoontoestel van de Duitse Reichspost. Na wat aanpassingen resulteerde dit in de W28.

Siemens bleef de oorspronkelijke Modell 26/27 produceren voor private netwerken en voor export. Ook het binnen Nederland veel toegepaste Heemaf type 1931 toestel is een regelrechte Modell 27-kloon.

V.Sa.tist.66c

Het oudste exemplaar dat ik momenteel bezit is afgebeeld in figuur 1. Het is een hele vroege Modell 27 uit december 1927 welke een aantal afwijkingen heeft ten opzichte van de latere exemplaren. Het merendeel hiervan is goed zichtbaar in figuur 7. Na een grondige restauratie werkt het toestel weer perfect.

fig. 2: Elektrisch schema Siemens Modell 27 V.Sa.tist.66c

V.Sa.tist.66L4

In 1929 sloot de Rijkstelefoondienst (een voorganger van de latere PTT) een overeenkomst met Siemens voor de levering van telefoontoestellen en centrales voor het automatische telefoonverkeer. Vanaf 1931 kwamen de vrijwel identieke en in eigen land geproduceerde toestellen van de Heemaf erbij.

Toestellen die Siemens leverde aan de Nederlandse Rijkstelefoondienst zijn te herkennen aan het wapen zoals in figuur 4. In andere gevallen is meestal het Siemens logo zoals in figuur 9 aangebracht.

fig. 4: Siemens Modell 27 V.Sa.tist.66L4 achterzijde

fig. 5: Siemens Modell 27 V.Sa.tist.66L4 onderzijde

fig. 6: Schema Siemens Modell 27 V.Sa.tist.66L4

fig. 7: Binnenwerk Siemens V.Sa.tist.66c 1927 (links) en V.Sa.tist.66L4 1930 (rechts)

V.Sa.tist.66c5

Een wat later exemplaar uit 1933, waarschijnlijk in gebruik geweest binnen een privaat netwerk.

Siemens Modell 27 achterzijde — fig. 9: Siemens Modell 27 V.Sa.tist.66c5 achterzijde

Wandtoestel

Het hierboven afgebeelde wandtoestel is in gebruikt geweest bij de Provinciale Energiemaatschappij van Noord-Holland, getuige het plaatje op de kiesschijf. Het bouwjaar is 1930 en het toestel is voorzien van een aardtoets. Helaas is het schemaatje dat aan de binnenkant geplakt zit grotendeels verloren gegaan.